Osoby, które planują związać swoją karierę zawodową z funkcją tłumacza przysięgłego muszą znać wymagania, jakie czekają ich do spełnienia w całym procesie. Zestaw niezbędnych umiejętności i czynności został dokładne opisany, a brak ich wykonania uniemożliwia pracę w tym zawodzie.
W życiu każdego człowieka może nadejść moment, w którym będzie potrzebował usługi tłumaczeniowej. Potrzeba ta zachodzi na przykład w trakcie składania dokumentów, pism czy wniosków do części instytucji. Chcąc zapewnić sobie większą pewność co do powodzenia operacji, pierwszym krokiem powinno być wybranie odpowiedniej osoby, która tego dokona.
O rozpoczęciu kariery tłumacza przysięgłego i wymaganiach decyduje kilka istotnych czynników, nie tylko osobistych, ale i proceduralnych. Z uwagi na charakter tego działania, kandydat powinien przejść kilka kluczowych etapów, a przede wszystkim w zaawansowanym stopniu władać obcym językiem.
Najważniejsze wymagania dla tłumaczy przysięgłych
Aby można było w ogóle myśleć o karierze w roli tłumacza przysięgłego, kandydat musi spełniać poniższe warunki:
- Musi posiadać polskie obywatelstwo lub jedno z podanych: kraju członkowskiego Unii Europejskiej, Europejskie Stowarzyszenie Wolnego Handlu (EFTA), Konfederacji Szwajcarskiej, innego państwa (tylko na zasadzie wzajemności);
- Musi w stopniu zaawansowanym znać język polski, wszystkie jego zasady gramatyczne, stylistyczne, ortograficzne itd.;
- Musi być absolwentem wyższej uczelni, tzn. posiadać potwierdzenie ukończenia studiów drugiego stopnia;
- Musi posiadać pełną zdolność do czynności prawnych;
- Musi posiadać status osoby niekaranej;
- Musi zdać z pozytywnym wynikiem egzamin sprawdzający zdolność tłumaczenia.
Z trzecim punktem z powyższej listy wymagań dla tłumaczy przysięgłych, czyli koniecznością posiadania dyplomu ukończenia studiów wyższych wiążą się pewne uwarunkowania, które są bardzo często wspominane przez samych kandydatów. Aby zostać tłumaczem przysięgłego, nie wystarczy ukończenie drugiego stopnia filologii angielskiej (lub innej). Przeważnie nauka w tym zakresie nie przekazuje koniecznych do pracy w zawodzie sformułowań i nie uczy praktycznych aspektów prawniczych, dlatego o tym, jak zostać tłumaczem przysięgłym powinny decydować inne kierunki kształcenia.
Część uczelni na terenie naszego kraju ma w swojej ofercie prawnicze studia magisterskie, które w zdecydowanie większym stopniu potrafią do tego przygotować. W toku jego nauczania można spotkać wiele reguł, które w późniejszym okresie mogą okazać się bardzo pomocne, wykonując tłumaczenia przysięgłe.
Zawód tłumacza przysięgłego – wymagania formalno-proceduralne
Każda osoba, która chce przystąpić do egzaminu pozwalającego na wykonywanie zawodu w roli tłumacza przysięgłego, cały proces musi rozpocząć od wysłania stosownego wniosku. Wypełniony formularz przekazuje się w formie listowej do Ministerstwa Sprawiedliwości.
Ministerstwo Sprawiedliwości Departament Zawodów Prawniczych i Dostępu do Pomocy Prawnej Wydział Tłumaczy Przysięgłych Al. Ujazdowskie 11 00-950 Warszawa skr. poczt. 33
Wymagania wobec tłumaczy przysięgłych – egzamin
Jednym z najważniejszych elementów wymagań wobec tłumaczy przysięgłych jest zdanie stosownego egzaminu, przeprowadzanego przez Państwową Komisją Egzaminacyjną pod patronatem ministra sprawiedliwości na podstawie odnośnego rozporządzenia. Po uzyskaniu pozytywnego wyniku, kandydat zostaje wpisany na listę tłumaczy przysięgłych.
Podobnie jak w przypadkach wszystkich innych specjalności tłumaczeniowych, egzamin składa się z dwóch części – ustnej i pisemnej.
Za każdą z nich Komisja przyznaje maksymalnie 200 punktów, z czego kandydat musi uzyskać minimum 150, aby mógł go zaliczyć. Jest jednak reguła – aby podejść do części ustnej, osoba musi z pozytywnym wynikiem przebrnąć przez część pisemną. Rozporządzenie ponadto zastrzega, że ponownie przystąpienie do egzaminu jest możliwe dopiero po co najmniej roku od daty poprzedniej próby, co często jest jednym z problemów spośród wymagań dla tłumaczy przysięgłych.
Część pisemna:
- Kandydaci dostają do przetłumaczenia cztery teksty: pismo sądowe, urzędowe lub tekst prawniczy oraz tekst o dowolnej tematyce. Dwa z nich należy przetłumaczyć z języka polskiego na obcy, zaś dwa pozostałe – z obcego na polski;
- Każdy z tekstów nagradzany jest przez Komisję maksymalnie 50 punktami;
- Ocenie w przypadku każdego z tekstów podlegają odpowiednio: użyta terminologia i frazeologia (15 punktów), zgodność treści z oryginałem (10 punktów), poprawność językowa (10 punktów), zastosowanie odpowiedniego stylu funkcjonalnego (10 punktów) oraz znajomość zasad wykonywania tłumaczeń (5 punktów);
- Czas egzaminu w formie pisemnej wynosi cztery godziny.
Część ustna:
- Kandydaci mają do przetłumaczenia cztery teksty: dwa w formie tłumaczenia konsekutywnego z polskiego na obcy (pismo sądowe, urzędowe lub tekst prawniczy, a także tekst o dowolnej tematyce) oraz dwa w formie tłumaczenia a vista (z tego samego zakresu tematycznego);
- Każdy z tekstów nagradzany jest przez Komisję maksymalnie 50 punktami;
- Ocenie podlega pięć czynników. Odpowiednio: użyta terminologia i frazeologia (15 punktów), zgodność treści z oryginałem (10 punktów), poprawność językowa (10 punktów), zastosowanie odpowiedniego stylu funkcjonalnego (10 punktów), a także poprawność fonetyczno-intonacyjna, dykcja i płynność wypowiedzi (5 punktów);
- Czas egzaminu z reguły wynosi około 40 minut.
Finansowe wymagania wobec tłumaczy przysięgłych
Po wysłaniu wniosku, kandydat musi oczekiwać na decyzję odnośnie terminu egzaminu, o czym powinien dowiedzieć się nie później, niż na 21 dni przed jego rozpoczęciem. Po wyznaczeniu dokładnej daty, konieczna jest obowiązkowa wpłata w wysokości 800zł na konto bankowe Ministerstwa Sprawiedliwości na maksymalnie siedem dni przed egzaminem.
Obowiązki
Kiedy już droga po spełnieniu wszystkich wymagań dla tłumaczy przysięgłych zakończy się sukcesem, wiąże się z wykonywaniem niezwykle ważnego, ale i odpowiedzialnego zawodu. Wszystkie obowiązki osoby na tym stanowisku nierozłącznie wiążą się z utrzymaniem tajemnicy, ponieważ zdecydowana większość dokumentów czy pism, przy których będzie pracowała zawiera poufne informacje.
Zadaniami tłumaczy przysięgłych są chociażby tłumaczenia tekstów zleconych przez sądy, policję, organy administracji publicznej lub prokuraturę. Ponadto w zakresie obowiązków znajdują się akty małżeństwa, zgonu, urodzenia, zaświadczenia, faktury, testamenty, certyfikaty czy różnego rodzaju umowy.
Stawki, zarobki
Czy w zawodzie tłumacza przysięgłego można się ,,dorobić”? Z takim pytaniem spotykają się zapewne wszyscy kandydaci, którzy przystępują do egzaminu lub w ogóle zaczynają myśleć o wykonywaniu tego zawodu. Kwestia wynagrodzenia z reguły jest decydująca, a z uwagi na fakt, że zakres tłumaczeń przysięgłych kojarzony jest z powagą i wysokim poziomem profesjonalizmu, mogłoby się wydawać, że jest to dość intratna droga.
Wszystko tak naprawdę zależy od poziomu osoby piastującej to stanowisko i ilości zleceń, jakie otrzymuje. W środowisku tłumaczy przysięgłych przyjęło się, że strona rozliczeniowa ma długość 1125 znaków ze spacjami (zwykłe tłumaczenia rozliczane są od 1500-1800 znaków), ale dokładne stawki ustalane są indywidualnie.
W naszym kraju średnie stawki za tłumaczenia dokumentów z języka angielskiego, francuskiego, niemieckiego czy rosyjskiego na polski wyceniane jest na około 22-27 złotych. W drugą stronę, czyli z języka polskiego na obcy, cena za stronę rozliczeniową wynoszącą 1125 znaków kształtuje się średnio na poziomie od 30 do 36 złotych. Wszystkie wymagania dla tłumaczy przysięgłych mogą się odpłacić w postaci wysokich zarobków, choć oczywiście jest to również uzależnione od wielu czynników.
Nazywam się Kacper Grzebowski i pochodzę z Wałbrzycha, jednak od czterech lat mieszkam i pracuję w Warszawie. Na co dzień zajmuję się pracą z młodzieżą, którą uczę języka angielskiego. Poza pracą w szkole zajmuję się także pisaniem, które od dziecka było moją pasją. Dużo czytam i dzięki czemu mam doświadczenie i dobrą praktykę. Chętnie odpowiem na Wasze pytania i podzielę się swoją wiedzą. Po pracy lubię długie spacery i bieganie, które amatorsko uprawiam już od 7 lat. Dzięki temu zawsze jestem w dobrej formie.